• Pn-Pt: 10:00 – 17:00
  • .
  • Sb-Nd: Nieczynne
  • .
  • Rzeszów, ul. Strzelnicza 1
  • .

Sponsor zdrowia – witamina D

Witamina DD jak Dzięki słońcu

Codziennie odczuwamy dobroczynne oddziaływanie energii promieniowania wysyłanego przez słońce. Nasze organizmy tak przystosowały się do obcowania z nim, że wręcz łakną umiarkowanych dawek promieniowania. Jednym z korzystnych oddziaływań energii słonecznej jest wytwarzanie w skórze witaminy D.

Witaminy z grupy D nazywają się kalcyferolami. Tworzą się w warstwie rozrodczej naskórka z prowitamin (ergosterolu i pochodnej cholesterolu) pod wpływem promieniowania ultrafioletowego UVB o długości 290-310 nm. Niestety, nie powstają na skutek naświetlania w solarium, ponieważ lampy tam stosowane emitują zazwyczaj promieniowanie UVA powyżej zakresu 290-310 nm.

D jak Dobre kości

Wszystkie mamy pamiętają na pewno, że dzieci muszą przebywać na powietrzu, a słońce jest im niezbędne do uniknięcia krzywicy. Sytuacja nie zmienia się wcale wraz z dorośnięciem, słońce jest potrzebne do wytwarzania niezbędnej witaminy D3 również osobom dorosłym.

Kalcyferole w układzie kostnym utrzymują homeostazę wapnia i fosforu, biorą udział w mineralizacji i przebudowie tkanki kostnej. Najbardziej aktywną postacią z grupy witamin D jest w tych procesach witamina D3.

Witamina D3 podwyższa efektywność wchłaniania wapnia i fosforanów w jelitach, zapewnia właściwy ich poziom w układzie krążenia, aktywuje wytwarzanie kolagenu przez osteoblasty (komórki tworzące kości).

D jak Działanie tarczycy

Jednak rola budowniczego kości i zębów to nie wszystko. Witamina D3, a raczej jej aktywna postać zwana kalcytriolem, reguluje też wydzielanie hormonów, i jest konieczna do prawidłowej pracy tarczycy.

Kalcytriol jest hormonem kontrolującym gospodarkę wapniowo-fosforanową organizmu, głównie dbając o układ kostny. Jego antagonistą jest parathormon produkowany przez przytarczyce. Parathormon również kontroluje poziom wapnia, ale głównie w surowicy krwi.

Współpraca obu tych hormonów decyduje o stanie kości i ilości wapnia w organizmie poza układem kostnym.

Parathormon powoduje wzrost stężenia wapnia we krwi, kalcytriol powoduje spadek wapnia w surowicy krwi. Parathormon absorbuje wapń z kości do krwi a kalcytriol absorbuje wapń z krwi i zatrzymuje w kościach. Nierównowaga we współpracy może skutkować nadmierną produkcją przytarczyc a co za tym idzie zakłóceniem pracy tarczycy.

D jak Dobra Odporność

Naukowcy odkryli niedawno, że komórki systemu odpornościowego (komórki T) produkują witaminę D3, a jednocześnie mają receptory witaminy D. Receptory to komórki rozpoznające ją w otoczeniu. Stąd wiadomo że witamina D3 jest również niezbędna we właściwej odporności. Nie zawsze ta wewnętrzna produkcja witaminy D jest wystarczająca do zapewnienia odporności.

W 2007 roku naukowcy amerykańscy na podstawie analiz badań z wielu ośrodków stwierdzili, że suplementacja 2000 j.m. witaminy D dziennie zlikwidowała sezonowość grypy i dramatycznie zredukowała jej zasięg. Badania potwierdziły też że niedobór witaminy D powoduje spadek odporności i chroniczne infekcje bakteryjno-grzybicze.

Odpornościowa funkcja witaminy D polega na działaniu pośrednio przeciwbakteryjnym i regulującym odporność.

Wg naukowców witamina D aktywuje geny obsługujące przeciwbakteryjne białka działające jak naturalne antybiotyki, na przykład zwalczające gruźlicę. Te przeciwbakteryjne białka są produkowane przez komórki odpornościowe przy zetknięciu ze ścianami komórkowymi bakterii, w obecności aktywnej postaci witaminy D3, czyli kalcytriolu.

D jak Dopamina

Pod wpływem promieni słonecznych w skórze powstają melaniny, które chronią głębsze warstwy przed zbyt agresywnym promieniowaniem. Jest to grupa pigmentów, z których dwa są barwnikami nadającymi koloryt skórze i włosom, a jeden – neuromelanina – jest pochodną neuroprzekaźnika dopaminy, odpowiadającego za odczuwanie szczęścia. Być może jest to przyczyna uniwersalnego odczuwania szczęścia z powodu słońca.

Do walki z nowotworem

W niektórych nowotworach (piersi, prostaty, jelita grubego), witamina D zapobiega mnożeniu się komórek. Niektóre wyniki badań klinicznych, a także epidemiologicznych potwierdzają, że odpowiednio wysoki poziom witaminy D w organizmie może zmniejszać ryzyko nowotworów.

Jak i ile dawkować?

Efektywna produkcja witaminy D3 w naszych warunkach ma miejsce głównie latem, prawie przez cały dzień, ale w marcu i wrześniu już tylko przez około 3 godziny w okolicach południa.

Dawka powodująca powstanie lekkiego zaczerwienienia (ekspozycja 18% powierzchni ciała) powoduje w skórze syntezę ok. 10 000 jednostek (IU) witaminy D. Zapotrzebowanie dobowe dla dorosłego człowieka to 400 j.m. (10 mcg), dla dzieci i młodzieży z niedoborem, nawet do 1000 j.m.

Kiedy skórna produkcja witaminy D nie jest wystarczająca, ze względu na nasze warunki atmosferyczne, zanieczyszczenia powietrza, stosowanie kremów z filtrem i starzenie się skóry, powinna być ona dostarczana z odpowiednim pożywieniem lub suplementami w postaci preparatów farmaceutycznych.

Źródła witaminy D to tran (tłuszcz ryb), wątroba i żółtka jaj. Preparaty farmaceutyczne powinny mieć w składzie raczej cholekalcyferol – witaminę D3, która jest skuteczniejsza i trwalsza niż D2. Witamina D przyjmowana w preparatach farmaceutycznych nie może być stosowana w dużych dawkach, w nadmiarze jest toksyczna.

Nie ma za to mowy o nadprodukcji witaminy D przez słońce. Jej nigdy za wiele!

Źródło: Biomol.pl